ჯორჯ ორუელი

ჯორჯ ორუელი

ჯორჯ ორუელი (დ. 25 ივნისი, 1903, მოტიჰარი, ინდოეთი; გ. 21 იანვარი, 1950, ლონდონი), ნამდვილი სახელი და გვარი ერიკ არტურ ბლერი (Eric Arthur Blair) — ინგლისელი მწერალი და ესეისტი.

ციტატები

პარიზისა და ლონდონის ფსკერზე

ნოდარ მანჩხაშვილის თარგმანი, ქარჩხაძის გამომცემლობა, 2021 წელი

• მეტისმეტად უცნაური ხალხი ცხოვრობდა ჩვენს სასტუმროში. პარიზის ჯურღმულები ასეთი ადამიანების შეკრების ადგილია, მარტოსული ადამიანებისა, რომლებმაც ცხოვრების გიჟურ მსვლელობას ვერ გაუძლეს და ხელი აიღეს ყველანაირ მცდელობაზე, ნორმალურებად დარჩენილიყვნენ. სიღარიბე მათ ქცევის მიღებული სტანდარტებისგან ათავისუფლებს, ზუსტად ისე, როგორც ფული ათავისუფლებს ადამიანს შრომისგან.
  • თავი 1
• მე ჩვენი კვარტალის ბინადრების აღწერას ვცდილობ არა უბრალო ცნობისმოყვარეობის გამო, არამედ იმიტომ, რომ თითოეული მათგანი ამ ამბის ნაწილია. სიღარიბეა ის, რის შესახებაც ვწერ, სიღარიბეს კი პირველად სწორედ ამ ჯურღმულებში შევხვდი. ეს ჯურღმულები, აქაური სიბინძურითა და უცნაური ხალხით, პირველ რიგში სიღარიბის გაკვეთილი იყო ჩემთვის, შემდეგ კი ჩემი საკუთარი ცხოვრებისა და განცდების ფონად იქცა. სწორედ ამიტომ ვცდილობ, წარმოდგენა შეგიქმნათ, თუ როგორი იყო ცხოვრება ასეთ ადგილას.
  • თავი1
• ოჰ, ეს სიღარიბე, სიდაბლე, ეს იმედგაცრუება ადამიანის ცხოვრებაში! რამეთუ სინამდვილეში — car en realite — რა არის სიყვარულის უზენაესი მომენტის ხანგრძლივობა? არაფერი, წამი, უფრო ნაკლებიც, ალბათ. ექსტაზის ერთი წამი და შემდეგ — მტვერი, ფერფლი, არაფერი.
  • თავი 2
• უნდა ითქვას, რომ სიღარიბესთან პირველი შეხება საკმაოდ საინტერესოა. სიღარიბეზე ბევრი გიფიქრიათ, ესაა, რისიც მთელი ცხოვრება გეშინიათ, მთელი ცხოვრება ფიქრობთ, რომ ადრე თუ გვიან მოვა, ხოლო როცა მართლაც მოვა, აღმოჩნდება, რომ სინამდვილეში სრულიად სხვანაირია: თქვენ გეგონათ, რომ სიღარიბე მარტივია, სინამდვილეში კი ყველაფერი უკიდურესად ჩახლართულია. გეგონათ, რომ საშინელია, ის კი, უბრალოდ, მოსაწყენია. სამაგიეროდ, მალე აღმოაჩენთ, რომ ღარიბი ადამიანი საწყალია, საცოდავი, შენიშნავთ ცვლილებებს საკუთარ თავში, აღმოაჩენთ, რომ საშინლად ძუნწი ხდებით და წესიერებისა და პატიოსნების შენარჩუნებაც სულ უფრო გიჭირთ.
  • თავი3
• როცა სიღარიბეს უახლოვდები, ერთ ისეთ რამეს აღმოაჩენ, რაც სხვა აღმოჩენებს გადაწონის. აღმოაჩენ მოწყენილობას, ტყუილების გარდაუვალობასა და შიმშილობის დასაწყისს, მაგრამ ასევე აღმოაჩენ სიღარიბის ერთ საოცარ, შვების მომგვრელ თვისებას: მომავალი ქრება. გარკვეულწილად მართალია, რომ, რაც ნაკლები ფული გაქვს, მით ნაკლებს ღელავ. როცა ჯიბეში ასი ფრანკი გიდევს, გეშინია, პანიკის ზღვარზე ხარ. თუ სულ სამი ფრანკი გაქვს, თითქმის აღარაფერი გაღელვებს. სამი ფრანკი ხვლამდე დაგანაყრებს, ამაზე შორს კი ვეღარ ფიქრობ. კი ბატონო, მოწყენილი ხარ, სამაგიეროდ, არ გეშინია. თავში ზარმაცი ფიქრი ფუთფუთებს: „ხვალ-ზეგ ალბათ შიმშილი მომიწევს... რა საშინელებაა, არა?“ შემდეგ კი გონება სხვა საკითხებზე გადაერთვება. პურისა და მარგარინის დიეტას. უნდა ვაღიროთ, დამამშვიდებელი ეფექტი აქვს. და არის კიდევ ერთი გრძნობა, რომელიც ღარიბს ნუგეშად ევლინება. დარწმუნებული ვარ, ის ყველას აქვს გამოცდილი, ვისაც კი მძიმე ცხოვრება უნახავს. ესაა შვება, თითქმის სიამოვნება იმის გაცნობიერებისგან, რომ ახლა ნამდვილად ფსკერზე ხართ. რამდენჯერ გითქვამთ, რომ ერთხელაც იქნება და ფსკერზე დაეშვებით — და აი, ახლა აქა ხართ, ფსკერს მიაღწიეთ, და მაინც ისევ ორი ფეხზე დგახართ. ეს კი მართლაც ძალიან ამშვიდებს.
  • თავი 3
• უცნაური იყო ამ ბინძურ სოროში ყოფნა და იმის ცოდნა, რომ მხოლოდ ერთი ორმაგი კარი გვაშორებდა სასადილო ოთახს, სადაც კლიენტები სადილობდნენ და ყველაფერი სასტუმროს ფუფუნებას უსვამდა ხაზს - გაქათქათებული სუფრები, ყვავილებიანი ლარნაკები, სარკეები, მოოქრული ლავგარდნები და კედლებზე დახატული ქერუბიმები; აქ კი, ორიოდე მეტრში, გულისამრევი სიბუნძირე.
  • თავი 12
• თუმცა ასეთი დაბალი პოზიციის მიუხედავად, ჭურჭლის მრეცხავებსაც აქვთ პროფესიული სიამაყის გრძნობა. ეს მონის სიამაყეა, ადამიანისა, რომელიც ნებისმიერი მოცულობის სამუშაოს უდრტვინველად ასრულებს. იმის უნარი, რომ ხარივით ხანგრძლივად შრომა შეძლონ, ერთადერთი თვისებაა, რითაც შეუძლიათ თავი მოიწონონ. "Débrouillard" - ჭურჭლის ყველა მრეცხავს უნდა, რომ ამ სიტყვით მოიხსენიებდნენ. დებრუიარი არის კაცი, რომელიც ნებისმიერ დავალებას შეასრულებს, მაშინაც კი როცა ეს შეუძლებელია.
  • თავი 14
• ჭუჭყი და სიბინძურე ჩვეულებრივი მოვლენაა სასტუმროებსა და რესტორნებში, რადგან საკვების ხარისხი მსხვერპლად ეწირება პუნქტუალობასა და გარეგნულ სილამაზეს. სასტუმროს თანამშრომელი იმდენად დაკავებულია საჭმლის მომზადებით, აღარც ახსოვს, ეს საჭმელი კლიენტმა რომ უნდა მიირთვას. ყოველი კერძი მათთვის მხოლოდ „შეკვეთაა“, ზუსტად ისე, როგორც კიბოთი დაავადებული ადამიანი ექიმისთვის — მხოლოდ ერთი კონკრეტული „შემთხვევა“... ჩვენს სასტუმროში სუფთად მხოლოდ იმ კერძებს ამზადებდნენ, თანამშრომლებისა და სასტუმროს მფლობელისთვის რომ იყო განკუთვნილი. ყველა თანამშრომელს ახსოვდა მთავარი დევიზი: „ასიამოვნე სასტუმროს მფლობელი, კლიენტები წყალსაც წაუღია!“
  • თავი 14
• ორ კვირაში ისე მივეჩვიე ჭურჭლის მრეცხავის ცხოვრების რუტინას, რომ სხვანაირად ვეღარც წარმომედგინა. ეს იყო მარტივი, ერთფეროვანი ცხოვრება. უნდა ამდგარიყავი ექვსს რომ აკლდა თხუთმეტი წუთი, ამოგეცვა გაქონილი, გაუხეშებული ტანსაცმელი და, პირდაუბანელი, სწრაფად წასულიყავი სასტუმროსკენ, ახალგაღვიძებული კუნთების პროტესტის მიუხედავად. ჯერ კიდევ ბინდბუნდი იდგა, სინათლე მხოლოდ იმათ ფანჯრებში ჩანდა, ვინც ასევე სამსახურში წასასვლელად ემზადებოდა. ცა ლურჯ ბრტყელ კიდელს ჰგავდა, რომელზეც შავი ქაღალდისგან გამოჭრილი სახურავები მიემაგრებინათ. ზეზეურად მძინარე კაცები ქუჩებს სამმეტრიანი ცოცხებით გვიდნენ, უსახლკაროები ნაგვის ყუთებში იქექებოდნენ. მეტროს სადგურებში ჩამდინარე ხალხის ნაკადები მუშებისა და ახალგაზრდა ქალებისგან შედგებოდა, ცალ ხელში შოკოლადითა და მეორეში კრუასანით. მოგრიხინე ტრამვაებიც მუშებით იყო სავსე. უნდა ჩაგერბინა მეტროში, იდაყვებით მოგეპოვებინა შენი ადგილი - ხშირად ნამდვილი ხელჩართული ჩხუბებიც იმართებოდა, - უნდა მდგარიყავი ათობით სხვა, ერთმანეთზე მიკრულ მგზავრთან ერთად და გესუნთქა უახლოესი მეზობლის ამონასუნთქი, ნივრისა და მჟავე ღვინის სუნთა ნაზავი. შემდეგ უნდა ჩაგეყვინთა სასტუმროს სარდაფების ლაბირინთში, და დღის სინათლის არსებობა დაგევიწყებინა ორ საათამდე, როცა მზე აცხუნებს და ქალაქი სავსეა ადამიანებითა და მანქანებით.
  • თავი 16
• ასეთი იყო ჭურჭლის მრეცხავის ცხოვრება და იმ პერიოდში ის სულაც არ მეჩვენებოდა ცუდი. თავს ღარიბად ვერ აღვიქვამდი, რადგან ბინის ქირას რომ გადავიხდიდი და საკვირაოდაც გადავდებდი ცოტაოდენ ფულს პროდუქტებისა და თამბაქოსთვის, კიდევ ოთხი ფრანკი მრჩებოდა სასმლისთვის, ოთხი ფრანკი კი დიდი ფული იყო. ზუსტად ვერც კი აღვწერ, მაგრამ ერთგვარი კმაყოფილების გრძნობა მქონდა, კმაყოფილებისა, რომელსაც, ალბათ, გრძნობს კარგად გამოკვებილი პირუტყვი, კმაყოფილება სიცოცხლით, რომელიც ასე გამარტივდა. რა შეიძლება იყოს ჭურჭლის მრეცხავის ცხოვრებაზე მარტივი? ეს ცხოვრება მხოლოდ სამსახურისა და ძილისგან შედგება, საერთოდ არ რჩება დრო ფიქრისა და გარე სამყაროს აღქმისთვის. მისი პარიზი ახლა მხოლოდ სასტუმრო, მეტრო, ორიოდე ბისტრო და ლოგინია. ... მისთვის რეალურია მხოლოდ მისი სამუშაო, სასმელი და ძილი. და ამ სამიდან ყველაზე მნიშვნელოვანი ძილია.
  • თავი 16
• ერთ ღამეს ზუსტად ჩემი ფანჯრის წინ მკვლელობა მოხდა. შეშინებულმა ყვირილმა გამაღვიძა, ფანჯარასთან მივედი და გზაზე მწოლიარე კაცი დავინახე. ... ყველაზე შემაძრწუნებელი ისაა, რომ მკვლელობიდან სამ წუთში ისევ ლოგინში ვიწექი და მეძინა. და ასევე იყო მთელი ქუჩა. ჩვენ დავრწმუნდით, რომ კაცი მოკვდა, შემდეგ კი პირდაპირ ლოგინებს მივაშურეთ. ჩვენ მშრომელი ხალხი ვიყავით, რა აზრი ქონდა უძილობას მკვლელობის გამო?
  • თავი 16
• პლონჟერი ერთ-ერთია თანამედროვე სამყაროში მცხოვრები მონებიდან. მისი შეცოდება არაა საჭირო, რადგან ის დაბალი კვალიფიკაციის სხვა თანამშრომლებზე უკეთ ცხოვრობს, თუმცა ნამდვილად არაა მონებზე უფრო თავისუფალი, რომელთაც ყიდულობდნენ და ყიდდნენ. მისი შრომა მონურ მორჩილებას მოითხოვს და სრულიად დაცლილია რაიმე სახის შემოქმედებისგან. მას ზუსტად იმდენს უხდიან, რომ შიმშილით არ მოკვდეს. თავისუფალი დრო მხოლოდ სამსახურიდან დათხოვნის შემდეგ აქვს. ცოლის მოყვანა არ შეუძლია, ხოლო თუ დაქორწინდა, მისი ცოლიც უნდა მუშაობდეს, თუ სასწაული არ მოხდა, ამ ცხოვრებიდან თავის დაღწევის შანსი არა აქვს, ციხეს თუ არ ჩავთვლით. დღეს პარიზში არიან უნივერსიტეტის დიპლომიანი ადამიანები, დღეში ათ ან თხუთმეტ საათს თეფშების რეცხვაში რომ ატარებენ. ვერავინ იტყვის, რომ ეს მათი სიზარმაცის ბრალია, რადგან პლონჟერი ზარმაცი ვერ იქნება. ისინი ჩაითრია რუტინამ, რომელიც ფიქრს შეუძლებელს ხდის, პლონჟერები რომ ფიქრობდნენ, დიდი ხნის წინათ ჩამოაყალიბებდნენ პროფკავშირს და გაფიცვას გამოაცხადებდნენ შრომის უკეთესი პირობების მოთხოვნით. თუმცა, არ ფიქრობენ, რადგან ამისთვის დრო არა აქვთ. ცხოვრებამ ისინი მონებად ჩამოაყალიბა.
  • თავი 22
• რა თქმა უნდა, სასტუმროები და რესტორნენი უნდა არსებობდეს, მაგრამ სულაც არაა საჭირო, ამდენი ადამიანი ამისთვის მონურ ცხოვრებას ეწეოდეს. მათი შრომა სულაც არ არის არსებითად მნიშვნელოვანინ სასტუმროსთვის. სასტუმროსთვის მთავარია, ყველანაირი ხრიკებით კლიენტს ფუფუნება აჩვენოს. ეს კი, სინამდვილეში, იმას ნიშნავს, რომ პერსონალმა მეტი იშრომოს და კლიენტებმა მეტი გადაიხადონ. რეალური სარგებელი ამისგან მხოლოდ მესაკუთრეს აქვს, რომელიც შედეგად მდიდრულ ვილას ყიდულობს ზღვის პირას, პრესტიჟულ ადგილას. „მდიდრული“ სასტუმრო ის ადგილია, სადაც ასი ადამიანი წელებზე ფეხს იდგამს, რათა ორასმა სხვამ ძალიან ძვირი გადაიხადოს იმაში, რაც სინამდვილეში არც სჭირდებათ
  • თავი 22
• კატონი ამბობდა, რომ მონა უნდა შრომობდეს ყოველთვის, როცა არ სძინავს. სულ ერთია, მისი შრომა საჭიროა თუ არა, მან უნდა იმუშაოს, რადგან შრომა თავისთავადაა კარგი — მონებისთვის მაინც. ეს მოსაზრება დღესაც ცოცხალია და სწორედ ისაა ამდენი უსარგებლო შრომის საფუძველი.
  • თავი 22
• უსარგებლო შრომის შენარჩუნების ინსტიქტი, ძირისძირში, მხოლოდ და მხოლოდ ბრბოს შიშია. ბრბო აღიქმება, როგორც დაბალგანვითარებული ცხოველების ერთიანობა, რომლებიც საშიშები ხდებიან, როცა არ მუშაობენ. ამიტომ ჯობია, სულ ვამუშაოთ, რათა ფიქრის დრო არ დავუტოვოთ. მდიდარი ადამიანი სამუშაო პირობების გაუმჯობესებაზე მსჯელობისას დაახლოებით ასეთ რამეს ამბობს: — ჩვენ ვიცით, რომ სიღარიბე ცუდია. ზოგჯერ სინდისიც კი გვქენჯნის როცა მასზე ვფიქრობთ. თუმცა, არ გეგონოთ, რომ რამეს შევცვლით. ჩვენ გვეცოდება დაბალი ფენები, ისევე, როგორც გვეცოდება კატა, რომელსაც კანის დაავადება აქვს, მაგრამ ვერაფრით დავუშვებთ თქვენი ცხოვრების პირობების ვერანაირ გაუმჯობესებას. ჩვენი აზრით, ასეთ პირობებში ცხოვრება თქვენთვის გაცილებით უსაფრთხოა. არსებული მდგომარეობა ჩვენ გვაწყობს და არ ვაპირებთ რისკის გაწევას თქვენი გათავისუფლებისთვის, ან, თუნდაც, სამუშაო დღის მხოლოდ ერთი საათით შესამცირებლად. ასე რომ, ძვირფასო ძმებო, ჩვენ რომ იტალიაში ვიმოგზაუროთ, ამისთვის თქვენი ოფლის ღვრაა საჭირო, იმუშავეთ და ჯანდაბამდე გზა გქონიათ!
  • თავი 22
• პლონჟერი მონაა, უსარგებლო მონა, რომელიც სულელურ და მეტწილად არააუცილებელ სამუშაოს ასრულებს. მას ხანგრძლივად ამუშავებენ, რადგან მიაჩნიათ, რომ სახიფათო გახდება, თუ ცოტა თავისუფალი დრო გამოუჩნდა. ის განათლებული ხალხი კი, ვინც მის მხარეს უნდა იყოს, ამ პროცესს მისაღებად მიიჩნევს, რადგან არაფერი იცის პლონჟერის შესახებ და, შესაბამისად, მისი ეშინია.
  • თავი 22
• ისიც პირველად შევნიშნე, როგორც იცვლება ქალების დამოკიდებულება მამაკაცებისადმი ამ უკანასკნელთა ჩაცმულობის მიხედვით. ცუდად ჩაცმული კაცი რომ ჩაუვლით, აშკარად გამოხატული ზიზღით მიატრიალებენ თავს, თითქოს მკვდარი კატა დაინახესო. ჩაცმულობას უდიდესი ძალა აქვს. როცა მაწანწალის ტანსაცმლით დადიხარ, პირველ დღეს მაინც, ძნელია არ იფიქრო, რომ მართლაც დეგრადირებული ხარ. ასეთივე გრძნობა - ირაციონალური, მაგრამ ნამდვილი - ციხეში გატარებულ პირველ ღამეს გეუფლება.
  • თავი 24
• ორი თუ სამი პენსიონერიც გვყავდა. მათ გაცნობამდე ვერც კი წარმოვიდგენდი, რომ ინგლისში არის ხალხი, ვისაც პენსიით გააქვს თავი, ხშირად კვირაში ათი შილინგით. სხვა რესურსი ამ მოხუცებს არ ჰქონდათ. ერთ მათგანს ლაპარაკი უყვარდა და ერთ-ერთი საუბრისას ვკითხე, როგორ ახერხებდა ასე ცხოვრებას. ... ჭამდა მხოლოდ მარგარინწასმულ პურს და ჩაის, კვირის ბოლოსკენ კი მხოლოდ პურით და ჩაით კმაყოფილდებოდა. ტანსაცმელს ალბათ საქველმოქმედო ორგანიზაციებიდან იღებდა. თვითონ კმაყოფილი იყო, ჭამაზე მეტად ლოგინსა და სითბოს აფასებდა. ჩემი აზრით, ცოტა უცნაურია, როცა შემოსავალი კვირაში ათი შილინგი გაქვს და ფულს გაპარსვაზე ხარჯავ.
  • თავი 25
• თავშესაფარში იყო მხოლოდ სააბაზანო, ტუალეტი და გრძელ მწკრივად ჩალაგებული ქვის პატარა საკნები, ასე, ასამდე იქნებოდა. ქვისა და კირის ცივი, პირქუში სამყარო იყო, უსიცოცხლოდ სუფთა, საპნის, სადეზენფექციო ხსნარისა და ტუალეტის სუნით გაჟღენთილი ჰაერით. სიცივის, დამცირების და ციხის სურნელი.
  • თავი 27
• უცნაურია, როგორ ვერ ამჩნევს ზოგჯერ ადამიანი გარემოს დეტალებს. ლონდონში ძალიან ბევრჯერ ვყოფილვარ, მაგრამ ამ დრომდე არ შემიმჩნევია მისი ერთ-ერთი ყველაზე ცუდი მახასიათებელი - ფული თუ არ გაქვს, ვერსად დაჯდები. პარიზში, თუ უფულოდ ხარ და სკამსა და მერხს ვერ იპოვი, შეგიძლია გზაზე ან ტროტუარზე ჩამოჯდე. ღმერთმა იცის, რა მოჰყვება გზაზე დაჯდომას ლონდონში - სავარაუდოდ, ციხე.
  • თავი 29
• აშკარა იყო, რომ საბოლოოდ მათხოვრობა და რომელიმე თავშესაფარში სიკვდილი ელოდა. ამის მიუხედავად, ვერც შიშს შეატყობდით, ვერც სინანულსა და საკუთარი თავისადმი სიბრალულს. სრულად ჰქონდა გააზრებული თავისი მდგომარეობა და საკუთარი ფილოსოფიაც კი ჩამოეყალიბებინა. როგორც ამბობდა, მათხოვრობა მისი შეცდომების შედეგი არ იყო, ამიტომაც ამის გამო თვითგვემას ან ნერვიულობას არ აპირებდა. ის საზოგადოების მტერი იყო და კანონსაც დაარღვევდა, თუ შესაძლებლობა მიეცემოდა. პრინციპულად უარს ამბობდა ფულის დაზოგვაზე. ზაფხულის განმავლობაში არაფერი დაუგროვებია, მთელ მოგებას სასმელზე ხარჯავდა, ქალები კი საერთოდ არ აინტერესებდა. თუ ზამთარში ფული არ ექნებოდა, მაშინ მასზე ზრუნვა საზოგადოების ვალდებულება გახდებოდა. მზად იყო, ესარგებლა საქველმოქმედო ორგანიზაციების დახმარებით, ოღონდ მხოლოდ მაშინ, თუ მისგან მადლიერებას არ მოელოდნენ. თავს არიდებდა რელიგიურ საქველმოქმედო ორგანიზაციებს, რადგან, მისი თქმით, ერთი ნაჭერი პურის გამო რელიგიური ჰიმნების სიმღერა არ შეეძლო. მის ღირსების კოდექსში კიდევ ბევრი მუხლი იყო. მაგალითად, კატეგორიულ უარს ამბობდა მიწიდან სიგარეტის ნამწვის აღებაზე, რაც არ უნდა ცუდ მდგომარეობაში ყოფილიყო. საკუთარ თავს სხვა მათხოვრებზე მაღლა აყენებდა, იმათზე მაღლა, ვისაც, მისი თქმით, წესიერი უმადურობის უნარიც კი არ ჰქონდა.
  • თავი 30
• სიღატაკეს თავს არასდროს აჩაგვრინებდა. ცუდად ეცვა, ზოგჯერ სციოდა და შიოდა, მაგრამ სანამ შეძლო კითხვა, ფიქრი და მეტეორებზე დაკვირვება, ის, როგორც თვითონ ამბობდა, თავისუფალ ადამიანად რჩებოდა. ის კატეგორიული ათეისტი იყო და ერთგვარ სიამოვნებასაც იღებდა იმაზე ფიქრით, რომ კაცობრიობა თავისი ცხოვრების გაუმჯობესებას ვერ შეძლებს. როგორც ამბობდა, ზოგჯერ, სანაპიროზე ძილისად, მარსისა და იუპიტერის დანახვა ანუგეშებდა და იმაზე ფიქრი, რომ ალბათ იქაც იყვნენ უიღბლონი, მდინარის ნაპირზე რომ ათევენ ღამეს. ამასთან დაკავშირებით, საინტერესო თეორია ჰქონდა. ამ თეორიის თანახმად, დედამიწაზე ცხოვრება იმიტომაა ძნელი, რომ პლანეტაზე არსებობისთვის საჭირო აუცილებელი პირობები არა არის. მარსი, თავისი კლიმატითა და წყლის დეფიციტით, უფრო ღარიბი უნდა იყოს, იქ ცხოვრება კი — უფრო რთული. თუ დედამიწაზე ადამიანს ექვსი პენსის მოპარვისთვის ციხეში სვამენ, მარსზე ამისთვის ალბათ ცოცხლათ მოგხარშავენ. არ ვიცი, რატომ, მაგრამ ეს აზრი მას ამხნევებდა, ძალიან უჩვეულო ადამიანი იყო.
  • თავი 30
• ჩვენ ვამბობთ, რომ მათხოვრები არ შრომობენ. დავფიქრდეთ, რა არის შრომა? გლეხი თოხით მიწას აფხვიერებს. ბუღალტერი რიცხვებს კრებს. მათხოვარი ქუჩაში დგას ნებისმიერ ამინდში, ავადდება ვენების ვარიკოზით, ქრონიკული ბრონქიტით და ა. შ. ეს ისეთივე შრომაა, როგორც ნებისმიერი სხვა. უსარგებლო შრომაა, რა თქმა უნდა, თუმცა, ბევრი სხვა საქმიანობაც არანაკლებ უსარგებლოა. ამასთან, მათხოვარი, როგორც სოციალური ჯგუფის წარმომადგენელი, გარკვეული თვალსაზრისით, სხვა ჯგუფებს სჯობნის კიდეც — პატიოსანია მედიკამენტების გამყიდველთა უმრავლესობასთან შედარებით, უფრო მორალურია, ვიდრე კვირის გაზეთის მფლობელი, უფრო თავაზიანი, ვიდრე მაღაზიის გამყიდველი — მოკლედ, პარაზიტია, მაგრამ სრულიად უვნებელი პარაზიტი. ის იშვიათად იღებს საზოგადოებისგან იმაზე მეტს, რაც არსებობისთვის სჭირდება, და ამის საზღაურს მუდმივი ტანჯვით იხდის. ჩემი აზრით, არ არსებობს არაფერი, რის მიხედვითაც მათხოვრები ადამიანთა ცალკე კლასს უნდა მივაკუთვნოთ და რაც დანარჩენ კაცობრიობას მათი დამცირებისა და ზიზღის მიზეზს აძლევს. თუ ასეა, ჩნდება კითხვა — რატომ გვეზიზღება მათხოვრები? დამწმუნებული ვარ, მიზეზი მათი დაბალი შემოსავალია. სინამდვილეში, არავის აინტერესებს, სასარგებლოა ვინმეს შრომა თუ უსარგებლო, პროდუქტიულია თუ პარაზიტული. მთავარი მოთხოვნა ისაა, რომ შრომა მომგებიანი იყოს. ამდენს ვლაპარაკობთ ენერგიის, ეფექტიანობის, სოციალური სერვისებისა და მსგავსი რამეების შესახებ, სინამდვილეში კი ამ ლაპარაკის ერთადერთი აზრია: „გააკეთე ფული, ლეგალურად და ძალიან ბევრი“. ფული გახდა ღირსებისა და პატივისცემის მთავარი საზომი. ამ თვალსაზრისით მათხოვრები სხვებს ჩამორჩებიან და სწორედ ამიტომ ითვლებიან გარიყულებად და უღირსებად. რომელიმე მათგანმა კვირაში ათი გირვანქაც რომ იშოვოს, მათხოვრობა მაშინვე რესპექტაბელურ პროფესიად გადაიქცევა. თუ რეალისტურად შევხედავთ, მათხოვარი ჩვეულებრივი ბიზნესმენია და შემოსავალს იღებს მისთვის ხელმისაწვდომი გზით, სხვა ბიზნესმენების მსგავსად. ის არ ყიდის თავის ღირსებას. მან, უბრალოდ, შეცდომა დაუშვა, როცა აირჩია პროფესია, რომლით გამდიდრებაც შეუძლებელია.
  • თავი 31
• "სენდვიჩად" მუშაობა ნამდვილად არ იყო საშური საქმიანობა. "სენდვიჩს" დღეში სამ შილინგს უხდიან ათსაათიან სამუშაოში, არადა, ეს ძალიან მძიმე საქმეა, განსაკუთრებით, ქარიან ამინდში, როცა ვერსად შეეფარები, რადგან ინსპექტორი ხშირად მოდის შესამოწმებლად, როგორ მუშაობენ მისი დაქირავებული კაცები. ყველაზე ცუდი ისაა, რომ ამ ხალხს ერთი დღით ქირაობენ, მაქსიმუმ სამი დღით. ... ყველა "სენდვიჩი" ოცნებობს გამვლელებისთვის სარეკლამო ფურცლების დარიგებაზე, რისთვისაც დამქირავებლები იმდენივეს იხდიან, რამდენსაც "სენდვიჩობისთვის". როცა ვინმე გიახლოვდებათ და ასეთ ფურცელს გიწვდით, ქენით სიკეთე და გამოართვით, რადგან მას ერთი სული აქვს, ყველა ფურცელი დაარიგოს და მუშაობა მალე დაასრულოს.
  • თავი 32
• ჩვენ ვცდებით, როცა ვფიქრობთ, რომ უმუშევარი მხოლოდ შემოსავლის დაკარგვის გამო წუხს. სინამდვილეში კი, გაუნათლებელ ადამიანს, რომელსაც შრომის ჩვევა ძვალ-რბილში აქვს გამჯდარი, ფულზე მეტად მუშაობა სჭირდება. განათლებულ ადამიანს შეუძლია კარგა ხანს აიტანოს უქმად ყოფნა, ღარიბისთვის კი ეს ნამდვილი ჯოჯოხეთია. პადისნაირი ადამიანისთვის, ვისაც დროის მოკვლის არანაირი საშუალება არა აქვს, უსაქმოდ ყოფნა ისეთივე უბედურებაა, როგორც ჯაჭვი ძაღლისთვის. სწორედ ამიტომ, სრული სისულელეა, სხვებზე მეტად გვეცოდებოდეს ისინი, ვინც "ცხოვრების ფსკერზე დაეშვა". სინამდვილეში, უნდა შევიცოდოთ ის, ვინც თავიდანვე ფსკერზე იყო და სიღარიბესთან გამკლავება ყოველგვარი განათელბისს გარეშე, სრულიად ურესურსოდ უწევს.
  • თავი 32
• ამ სცენამ ძალიან დამაინტერესა. ის ძალიან განსხვავდებოდა მაწანწალების ჩვეული ქცევისგან - იმ მორჩილი მადლიერებისგან, რომლითაც ისინი ქველმოქმედებას იღებენ. ამის ახსნა, რა თქმა უნდა, შეიძლება იმით, რომ მრევლზე მეტნი ვიყავით და ამიტომ მათი არ გვეშინოდა. მას, ვინც ქველმოქმედების სიკეთეებით სარგებლობს, ყოველთვის სძულს თავისი კეთილისმყოფელი - ეს ადამიანის განუყოფელი თვისებაა, და როცა ზურგს ორმოცდაათი ან ანი მისნაირი უმაგრებს, ამ სიძულვილს აღარც მალავს.
  • თავი 32
• აქ მთავრდება ჩემი ამბავი. საკმაოდ ტრივილური ამბავია და იმედს ვიტოვებ, რომ ისეთივე ინტერესით წაიკითხეთ, როგორც მოგზაურობის დღიურებს კითხულობენ ხოლმე... ამჟამად მაქვს გრძნობა, რომ სიღატაკის მხოლოდ მცირე ნაწილი დავინახე, თუმცა, მაინც შემიძლია ჩამოვთვალო, რაც მძიმე ცხოვრებამ მასწავლა: აღარასოდეს ვიფიქრებ მაწანწალებზე, როგორც გაიძვერა ლოთებზე, არასდროს მოვთხოვ მადლიერებას მათხოვარს, რომელსაც ერთ პენსს მივცემ, არც ის გამიკვირდება, თუ უმუშევარ ადამიანს სხეულში ენერგიის ნასახიც არ ექნება შერჩენილი, აღარასოდეს შევწირავ ფულს ხსნის არმიას, ყოველთვის გამოვართმევ ქუჩაში სარეკლამო ფურცლებს, და ვეღარასოდეს ვისიამოვნებ მდიდრულ რესტორანში სადილით. და ეს დასაწყისია.
  • თავი 37

ცხოველების ფერმა

დათო აკრიანის თარგმანი, გამომცემლობა პალიტრა L, 2018 წელი

• მაშ, ამხანაგებო, რას წარმოადგენს თავისი არსით, ჩვენი ცხოვრება? პირდაპირ შევხედოთ მას: ჩვენი ცხოვრება საბრალო, მძიმე შრობით გადატვირთული მოკლე წუთია. დაბადების შემდეგ ჩვენ გვეძლევა მხოლოდ იმდენი საკვები, რომ სული არ გავაფრთხოთ, ხოლო ჩვენ შორის შრომისუნარიანთ ქანცის გაწყვეტამდე ამუშავებენ. და ბოლოს, როცა აღარ ვჭირდებით, ყველას ამაზრზენი შეუბრალებლობით გვხოცავენ. დაბადებიდან ერთი წლის შემდეგ ინგლისის არც ერთმა ცხოველმა აღარ იცის, რა არის დასვენება და ბედნიერება. არც ერთი ცხოველი ინგლისში თავისუფალი არ არის: მისი ცხოვრება აქ საცოდაობა და მონობაა. აი, თუ გნებავთ, სრული ჭეშმარიტება.
  • თავი 1
• მაშ, რატომ ვრჩებით ამ შესაბრალის მდგომარეობაში? იმიტომ, რომ ჩვენი გარჯის თითქმის მთელ ნაყოფს ადამიანები გვპარავენ. სწორედ აქაა მეგობრებო, ჩვენი სატკივრის თავიდათავი. იგი ჯამდება ერთადერთ სიტყვაში: ადამიანი. ადამიანია ჩვენი ერთადერთი რეალური მტერი. გააქრეთ ადამიანი და ამით სამუდამოდ გააუქმებთ შიმშილსა და მონური შრომის უმთავრეს მიზეზს.
  • თავი 1
• ადამიანი ერთადერთი არსებაა, რომელიც მხოლოდ ნთქავს და არაფერს ქმნის. ის არც რძეს იძლევა, არც კვერცხს დებს, მეტისმეტად სუსტია საიმისოდ, რომ გუთანი გასწიოს, და ისე სწრაფადაც ვერ დარბის, კურდღლები რომ დაიჭიროს. ამ დროს კი იგი ყველა ცხოველის ბატონის, ამუშავებს ცხოველებს და მხოლოდ იმდენს უბრუნებს მათივე ნამუშევრიდან, რომ შიმშილით არ დაიხოცონ, დანარჩენს კი თავისთვის იტოვებს. ჩვენ ვამუშავებთ და ვანოყიერებთ ნიადაგს და ამ დროს არც ერთ ჩვენგანს არ გააჩნია რაიმე, საკუთარი ტყავის თვინიერ.
  • თავი 1
• მაშ, განა დღესავით ნათელი არ არის, ამხანაგებო, რომ ჩვენი ცხოვრების ყველა ბოროტება ადამიანის ტირანიიდან მოდის? ერთხელაც თავი დავაღწიოთ ადამიანს და ჩვენი გარჯის შედეგი მთლიანად ჩვენი იქნება. თითქმის ერთ ღამეში შეგვეძლო გავმხდარიყავით მდიდრები და ბედნიერები. რა უნდა გავაკეთოთ ამისთვის? რა და ის, რომ ვიმუშაოთ დღე და ღამე, არ დავზოგოთ სული და სხეული, რათა ადამიანის მოდგმა დაემხოს. აჯანყება! — აი, ჩემი სიტყვა ამხანაგებო.
  • თავი 1
• გახსოვდეთ, ამხანაგებო: თქვენი გადაწყვეტილება ურყევი უნდა იყოს. არც ერთმა მოსაზრებამ გზიდან არ უნდა გადაგახვევინოთ. ყური არ ათხოვოთ, თუკი გეტყვიან, რომ ადამიანს და ცხოველს საერთო ინტერესები ამოძრავებთ, რომ პირველი კეთილდღეობა მეორის კეთილდღეობასაც ნიშნავს. ტყუილია ეს ყველაფერი. ადამიანი მხოლოდ და მხოლოდ საკუთარი ინტერესებითვის იღვწის. ჩვენში კი, ცხოველებში, დაე, სრული ერთიანობა, ძმობა და მეგობრობა სუფევდეს ჩვენი საერთო მიზნისათვის ბრძოლაში. ყველა ადამიანი მტერია, ყველა ცხოველი — მეგობარი.
  • თავი 1
• მუდამ გახსოვდეთ თქვენი შეურიგებლობა ადამიანისა და ყოველივე მისეულის მიმართ! ყოველი არსება, რომელიც ორ ფეხზე დადის, მტერია, ყოველი ოთხფეხა ან ფრთოსანი არსება — მეგობარი. გახსოვდეთ ისიც, რომ, თუმცა კი უნდა ვებრძოლოთ ადამიანს, მაგრამ ამ ბრძოლაში არაფრით უნდა დავემსგავსოთ მას. და როდესაც მას დაამარცხებთ, მაშინაც კი არ უნდა შეითვისოთ მისი მანკიერებანი. არც ერთმა ცხოველმა არ უნდა იცხოვროს სახლში, არ უნდა იძინოს საწოლში, არ უნდა მიიღოს ალკოჰოლი, არ უნდა მოსწიოს თამბაქო, არ უნდა შეეხოს ფულს და არ უნდა გაერიოს ვაჭრობაში. ადამიანის ყველა ჩვეულება ბოროტებაა. უწინარეს ყოვლისა კი, არც ერთმა ცხოველმა არასოდეს არ უნდა დაჩაგროს და არ უნდა მოკლას თავისივე მსგავსი. ყველა ცხოველი თანასწორია.

• შვიდი მცნება:

1. ორ ფეხზე მოსიარულე ყველა არსება მტერია. 2. ყველა ოთხ ფეხზე მოსიარულე ან ფრთოსანი არსება მეგობარია. 3. არც ერთი ცხოველი არ ჩაიცვამს ტანსაცმელს. 4. არც ერთი ცხოველი არ დაიძინებს საწოლში. 5. არც ერთი ცხოველი არ დალევს ალკოჰოლს. 6. არც ერთი ცხოველი არ მოკლავს სხვა ცხოველს 7. ყველა ცხოველი თანასწორია.

• • თავი 2

• რძის გაქრობის საიდუმლოს მალე აეხადა ფარდა. რძეს ყოველდღე ღორის სალაფავში ურევდნენ. ადრეულა ვაშლი უკვე მწიფდა და ხეხილის ბაღი ძირნაყარი ხილით ივსებოდა. ცხოველებმა, ბუნებრივია, დაასკვნეს, რომ ამ ხილს თანაბრად გაიყოფდნენ. მაგრამ ერთ დღესაც გაიცა ბრძანება, რომ მთელი ძირნაყარი ხილი მოსართავების ოთახში შეგროვდებოდა ღორებისთვის. ამან ზოგიერთი ცხოველი ააჩურჩულა, მაგრამ სულ ამაოდ. ამ საკითხში ყველა ღორი ერთსულოვანი აღმოჩნდა, თვით სნოუბოლი და ნაპოლეონიც კი. სქვილერი სხვა ცხოველებისთვის აუცილებელი ახსნა-განმარტების მისაცემად გააგზავნეს.

— ამხანაგებო! იმედი მაქვს, თქვენ არ ფიქრობთ, რომ ღორები ამას ეგოიზმითა და პრივილეგირებულობის განცდით ვაკეთებთ. ბევრ ჩვენგანას, სინამდვილეში, სძულს რძეც და ვაშლიც. მეც მეზიზღება ორივე. ერთადერთი რის გამოც ამას ვაკეთებთ, არის ზრუნვა ჩვენს ჯანმრთელობაზე. რძე და ვაშლი (ეს მეცნიერებამ დაამტკიცა, ამხანაგებო!) შეიცავს ნივთიერებებს, რომლებიც ღორის ორგანიზმისთვის აუცილებელია! ჩვენ, ღორები, გონებრივად ვშრობოთ, ამ ფერმის მთელი მართვა-ორგანიზება ჩვენზე კიდია. დღე და ღამე თვალმოუჭუტავად ვდარაჯობთ თქვენს კეთილდღეობას, სწორედ თქვენ გამო ვსვამთ რძეს და თქვენი გულისთვის ვჭამთ ვაშლს. იცით, რა მოხდება, თუკი ჩვენ ვეღარ შევასრულებთ ჩვენს მოვალეობას? ჯოუნზი დაბრუნდება! დიახ, ჯოუნზი! ამხანაგებო, მართლა არავინაა თქვენში ისეთი, ჯოუნზის მოსვლა რომ უნდოდეს>

თუ რამე ღრმად სჯეროდათ ცხოველებს, იყო ის, რომ არც ერთს არ სურდა ჯოუნზის დაბრუნება. როცა საკითხი ამგვარად დაისვა, მათ აღარაფერი ჰქონდათ სათქმელი, მეტისმეტად აშკარა იყო, რომ ღორები ჯანმრთელად უნდა ყოფილიყვნენ. ასე რომ, ყოველგვარი შემდგომი განსჯის გარეშე შეთანხმდნენ, რომ რძე და ძირნაყარი ვაშლი (და დამწიფებული ვაშლის ძირითადი მოსავალიც) უნდა დაეთმოს მხოლოდ და მხოლოდ ღორებს.

• • თავი 3

• თითოეულს თავისი მიმდევრები ჰყავდა და ამიტომ დიდი დებატები იმართებოდა. მიტინგებზე ხშირად იმარჯვებდა სნოუბოლი თავისი დიდებული ორატორული უნარის წყალობით, მაგრამ მიტინგებს შორის დროის მონაკვეთებში შეგროვებული ხმებით ნაპოლეონო აჭარბებდა. მოგვიანებით, ცხვრებმა წელიწადის ყველა დროში დაიწყეს „ოთხი ფეხი კარგია, ორი ფეხი — ცუდის“ ბღავილი, რის გამოც მიტინგები ხშირად იშლებოდა. შემჩნეული იყო, რომ ეს ბღავილი სწორედ სნოულობის სიტყვის გადამწყვეტ მომენტებში იფეთქებდა ხოლმე. მას საფუძვლიანად შეესწავლა ჯოუნზის სახლში ნაპოვნი „ფერმერი და მესაქონლის“ უკანასკნელი ნომბერი და შედგენილი ჰქონდა განახლება-განვითარების არაერთი გეგმა. იგი კომპეტენტურად მსჯელობდა მინდვრის სარწყავის, სილოსისა და ძირითადი წიდის შესახებ და შემუშავებული ჰქონდა საკმაოდ რთული სქემა ყველა ცხოველისთვის, რაც აუქმებდა ნეხვის ოთხთვალათი ზიდვის აუცილებლობას. ნაპოლეონი თვითონ არავითარ სქემას არ იგონებდა და მშვიდად ამბობდა, სნოუბოლის ზრახვები არავითარ შედეგს არ გამოიღებს და მხოლოდ დროის ამაო ფლანგვა არისო.
  • თავი 5
• ცხოველებმა ჯერ ნაპოლეონს უსმინეს, შემდეგ სნოუბოლს, და ვერაფრით დაასკვნეს, რომელი იყო მართალი. სინამდვილეში, ყოველთვის იმას ეთანხმებოდნენ, ვისაც იმ მომენტში უსმენდნენ.
  • თავი 5
• —არ გეგონოთ, ამხანაგებო, რომ მმართველობა სიამოვნებაა! პირიქით, ეს არის უმძიმესი პასუხისმგებლობა. არავის სჯერა ამხანაგ ნაპოლეონზე მეტად, რომ ყველა ცხოველი თანასწორია. ის ძალზე ბედნიერი იქნებოდა იმით, რომ მოეცა თქვენთვის საშუალება — თავადვე მიგეღოთ თქვენთვის საჭირო გადაწყვეტილებები. მაგრამ ზოგჯერ თქვენ შეიძლება შეცდეთ და სად მიგვიყვანს ეს?
  • თავი 5

• იმ საღამოს სქვილერმა ცხოველებს განუმარტა, რომ არსებითად, ნაპოლეონი არასოდეს ყოფილა წისქვილის წინააღმდეგი. პირიქით, სწორედ მან დაიცვა პირველად წისქვილის იდეა. ინკუბატორის იატაკზე დახაზული გეგმაც, სინამდვილეში, ნაპოლეონის ქაღალდებიდან იყო მოპარული. რეალურად, წისქვილი ნაპოლეონის ერთპიროვნული ქმნილება იყო. მაშ, ნაპოლეონი რატომ აღუდგა ამ იდეას ასე გააფთრებით? — იკითხა ვიღაცამ. სქვილერმა ძალზე ეშმაკრუად მოჭუტა თვალები:

—ეს ხომ ამხანაგ ნაპოლეონის ხუმრობა იყო! იგი მოჩვენებითად შეეწინააღმდეგა წისქვილის იდეას, რაც მხოლოდ და მხოლოდ საშიშზნიანი და მავნე გავლენათა გამავრცელებელი სნოუბოლის თავიდან მოსაშორებელ მანევრს წარმოადგენდა.

ახლა კი, როცა სნოუბოლი აღარ ეღობებოდათ გზაზე, გეგმა მის ჩაურევლად ხორციელდებოდა. ეს, სქვილერის თქვით, იყო ეგრეთ წოდებული „ტაქტიკა“. მან რამდენჯერმე გაიმეორა „ტაქტიკა, ამხანაგებო, ტაქტიკა!“ ცხოველებს არ ესმონათ ამ სიტყვის მნიშვნელობა, მაგრამ სქვილერი ისე დამაჯერებლად მეტყველებდა და მისი თანმხლები სამი ძაღლიც ისეთი რისხვით იღრინებოდა, რომ განმარტება ყოველგვარი დამატებითი შეკითხვის გარეშე მიიღეს.

• • თავი 5
• მთელი ის წელიწადი ცხოველებმა მონებივით იშრომეს. მაინც ბედნიერნი იყვნენ და თავს არ ზოგავდნენ, რადგან მშვენივრად იცოდნენ, რომ ყველაფერი, რასაც აკეთებდმემ, მოხმარდებოთა მათ და მათ შემდეგ მომსვლელებს და არა — ერთ ბღუჯა მღლიტავ ადამიანებს.
  • თავი 6
• ცხოველებს კიდევ ერთხელ გადაუარა რაღაც ბუნდოვანმა უსიამოვნების ტალღამ. არასოდეს მივმართოთ ადამიანებს, არასოდეს ვივაჭროთ, არასოდეს გამოვიყენოთ ფული, — განა ასე არ გადაწყვიტეს ჯოუნზის განდევნისთანავე? ყველა ცხოველს ახსოვდა — ან ეგონა, რომ ახსოვდა — მსგავსი გადაწყვეტილებები.
  • თავი 6
• ამის შემდეგ სქვილერმა ფერმას ჩამოუარა და ცხოველები დააშოშმინა. დაარწმუნა, რომ სინამდვილეში, არავის მიუღია და არც უფიქრია მიეღო გადაწყვეტილება ვაჭრობის ან ფულის წინააღმდეგ. ეს იყო წმინდა წყლის ფანტაზია, სნოუბოლის მიერ დატრიალებულ სიცრუეთა გამოძახილი. რამდენიმე ცხოველმა მაინც გამოთქვა მსუბუქი ეჭვი, მაგრამ სნოუბოლი ავად ჩაეკითხა: „გესმით თუ არა, ამხანაგებო, რომ ასეთი გადაწყვეტილება თქვენ არც დაგსიზმრებიათ? სადმე თუ გაქვთ დაფიქსირებული? წერია ეს სადმე?“ და რაკი სიმართლე იყო, რომ არავითარი მსგავსი ჩანაწერი არ არსებობდა, ცხოველები დარწმუნდნენ, რომ შეცდნენ.
  • თავი 6
• დაახლოებით ამავე პერიოდში ღორები მოულოდნელად ჯოუნზის ყოფილ საბინადროში შესახლდნენ და თავიანთ რეზიდენციად აქციეს. ცხოველებს თითქოს კვლავ გაახსენდათ მსგავსი ქმედების საწინააღმდეგო რეზოლუცია და სქვილერმა კვლავ შეძლო მათი დარწმუენბა, რომ ასეთი გადაწყვეტილება არასოდეს მიუღიათ.
  • თავი 6
• —მაშ, ამხანაგებო, თქვენ უკვე გესმით იმის შესახებ, რომ ღორებს ამჟამად ჯოუნზის საწოლებში გვძინავს? რატომაც არა? განა ოდესმე მიგვიღია კანონი, რომელიც კრძალავდა საწოლს? საწოლი, უბრალოდ, ნიშნავს დასაძინებელ ადგილს. სწორად თუ შევაფასებთ, გომურში დაგებული ნამჯაც საწოლია. კანონი კრძალავდა ადამიანის შექმნილ ზეწარს. ჩვენ ყველა ზეწარი გავიტანეთ სახლიდან და ცარიელ მატყლზე გვძინავს. საკმაოდ კარგი საწოლებია! მაგრამ არა იმაზე უკეთესი, ამხანაგებო, ვიდრე გვჭირდება ჩვენ — სადღეისოდ შესასრულებელი მთელი გონებრივი სამუშაოს მესვეურთ. თქვენ არ წაგვართმევთ სიმშვიდეს, ასე არაა ამხანაგებო? მეტისმეტად ხომ არ დაგვქანცავთ ჩვენი მოვალეობების შესრულებისას? მართლა არ გსურთ ჯოუნზის დაბრუნება?

ცხოველებმა იმწამსვე დაუდასტურეს თავიანთი ოდინდელი განწყობა ამ საკითხზე და აღარავის ამოუღია ხმა საწოლებში მძინარე ღორებზე. არც მაშინ დაუჩივლია ვინმეს, როცა რამდინიმე დღის შემდეგ გამოცხადდა, რომ ამიერიდან ღორები ყველა სხვა ცხოველზე ერთი საათით გვიან გაიღვიძებდნენ.

• • თავი 6

• თავისი აზრების გამოთქმა რომ შესძლებოდა, იტყოდა, რომ, რაც დღეს ფერმაში ხდებოდა, ის არ იყო, რისკენაც მიუხაროდათ წლების წინ, როდესაც ადამიანთა მოდგმის დამხობა განიზრახეს. ტერორისა და ხოცვა-ჟლეტის ეს სცენები სრულებით განსხვავდებოდა იმისგან, რისი მოლოდინიც მათ მეიჯორის მოწოდებამ აღუძრა სულ პირველ ღამეს. თუ ქლოვერს ოდემე მომავალი წარმოუდგენია, მაშინ ეს არის შიმშილისა და შოლტისგან გათავისუფლებულ ცხოველთა საზოგადოება, რომელშიც ყველა თანასწორია, რომელშიც თითოეული შრომობს თავისი შესაძლებლობების მიხედვით; რომელშიც ძლიერი იცავს სუსტს, როგორც თვითონ იცავდა ზორბა წინა ფეხებით იხვის ჭუჭულებს მეიჯორის მიმართვის ღამეს. ამ ყოველივეს სანაცვლოდ კი ისეთი დრო დაუდგათ, როცა ვერავინ ბედავდა საკუთარი აზრის გამოთქმას, როდესაც ყველგან დასაგლეჯად გამზადებული ძაღლები დაძრწოდნენ და როცა არგაგონილ დანაშაულთა აღიარების შემდეგ შენივე ამხანაგების ცოცხლად დანაკუწებისთვის უნდა გეცქირა. აზრადაც არ მოსვლის ამბოხი და დაუმორჩილებლობა, რადგან იცოდა, რომ ასეთი ვითარება ჯოუნზის ხანაზე გაცილებით უკეთესი იყო და, უწინარეს ყოვლისა, ცხოველები ადამიანთა დაბრუნებას წინ უნდა აღდგომოდნენ. ნებისმიერ შემთხვევაში, ის მაინც ერთგული დარჩებოდა, თავდაუზოგავად იშრომებდა, შეასრულებდა, რასაც უბრძანებდნენ, და არ უარყოფდა ნაპოლეონის მმართველობას... და მაინც, ეს ის არ იყო, რისი იმედიც ქლოვერს და სხვა ცხოველებს ჰქონდათ და რისთვისაც აქამდე ეშრომათ.
  • თავი 7

• რამდენიმე დღის შემდეგ, როცა სიკვდილით დასჯით გამოწვეული შიში ჩაცხრა, ზოგიერთმა ცხოველმა გაიხსენა — ან ეგონა, რომ გაიხსენა — მეექვსე მცნება: „არც ერთი ცხოველი არ მოკლავს სხვა ცხოველს“. და თუმცა არავინ აპირებდა ამაზე კრინტის დაძვრას ღორების ან ძაღლების გასაგონად, ცხოველებს ისეთი განწყობა დაეუფლათ, რომ იმ დღის ხოცვა-ჟლეტა ვერ უთავსდებოდა მცნების არსს. ქლოვერმა ბენჯამინს სთხოვა, წაეკითხა მისთვის მეექვსე მცნება და, რაკი ბენჯამინმა უარი თქვა ამ საქმეებში ჩარევაზე, მურიელი მოძებნა. „არც ერთი ცხოველი არ მოკლავს სხვა ცხოველს უმიზეზოდ“, — წაიკითხა მურიელმა. ახლა კი დაინახეს, რომ მცნება არავის დაურღვევია. აშკარა კი, რომ, რაკი სნოუბოლს შეეკვრნენ, მოღალატეები უნდა დაეხოცათ.
  • თავი 7

• ცხოვრება მძიმედ მიდიოდა. ზამთარი ისეთივე სუსხიანი იყო, როგორც შარშან, საკვები — რამდენადმე ნაკლებიც. ღორების და ძაღლების გარდა, ყველას კიდევ ერთხელ შეუმცირდა დღიური ულუფა. ულუფების სრული თანასწორობა, სქვილერის განმარტებით, დაუპირისპირდებოდა ანიმალიზმის პრინციპებს. ნებისმიერ შემთხვევაში, მას არ უჭირდა, ცხოველებისთვის იმის დამტკიცება, რომ არც ერთს არ ჰქონდა საკმარისზე ნაკლები ნუზლი. ამ დღეებში, რასაკვირველია, საჭიროდ მიიჩნიეს ულუფების რაოდენობის ხელახალი დაზუსტება (სქვილერი ამ პროცესს ყოველთვის „დაზუსტებად“ ნათლავდა და არა „შემცირებად“), მაგრამ ჯოუნზის ხანასთან შედარებით ეს დიდი წინსვლა იყო. სქვილერი გამჭოლი ხმით სხაპასხუპით ასახელებდა ციფრებს და ცხოველებს დეტალურად უმტკიცებდა, რომ დღესდღეობით უფრო მეტი შვვრია, მეტი თივა, მეტი თალგამი ჰქონდათ, ვიდრე ჯოუნზის პერიოდში; რომ საუშაო საათები ახლა ნაკლები იყო, სასმელი წყალი — უფრო სუფთა, სიცოცხლის ხანგრძლივობა — მეტი; რომ დღეს იმდენი პირმშო აღარ ეღუპებოდათ, რამდენიც უწინ, თავლებშიც მეტი ნამჯა ეფინათ და რწყილებიც უწინდებურად აღარ აწუხებდათ. ცხოველებს მისი ყოველი სიტყვის სჯეროდათ. სიმართლე რომ ითქვას, ჯოუნზიც და მთელი იმდროინდელი ამბებიც თითქმის მთლიანად ამოშლოდათ ხსოვნიდან. მათ იცოდნენ, რომ დღეს ცხოვრება ძნელი იყო; რომ ხშირად შიოდათ და სციოდათ; რომ თითქმის ყოველთვის მუშაობდნენ, როცა არ ეძინათ... მაგრამ, ეჭვი არაა, წარსულში უარესი იქნებოდა. მათ ეს რწმენა სიამოვნებდათ. გარდა ამისა, მაშინ მონები იყვენენ ახლა კი — თავისუფალნი! ამ უდიდესი განსხვავების აღნიშვნა სქვილერს არასოდეს ავიწყდებოდა.
  • თავი 9
• მაგრამ ყოველდღიურ დანაკლისს ანაზღაურებდა ის ფაქტი, რომ ცხოველთა ღირსება უწინდელზე შეუდარებლად მეტად იყო დაცული. ახლა უფრო მეტი სიმღერა, მეტი საჯარო საუბრები, მეტი პროცესები ჰქონდათ. ნაპოლეონმა ბრძანა, რომ კვირაში ერთხელ გამართულიყო ეგრეთ წოდებული „სტიქიური დემონსტრაცია“, რომლის მიზანიც იყო „ცხოველების ფერმის“ ბრძოლებისა და გამარჯვებების აღნიშვნა. დანიშნულ დროს ცხოველებს უნდა მიეტოვებინათ თავ-თავიანთი საქმე და სამხედრო ნაბიჯებით მოევლოთ ფერმის შენობების მიმდებარე ტერიტორია.
  • თავი 9
• მთლიანობაში, ცხოველებს დღესასწაული ახარებდათ, რადგან ძალიან სიამოვნებდათ იმის შეხსენება, რომ ყოველივეს შემდეგ კვლავ საკუთარი თავის ბატონ-პატრონები იყვნენ და რასაც აკეთებდნენ, ყველაფერი მათვე ხმარდებოდათ. ასე რომ, სიმღერები, საზეიმო მსვლელობები, სქვილერის ციფრებით აჭრელებული სიები, თოფის ტრიუმფალური გასროლები, მამლის ყივილი და დროშიც ფრიალი მათ ცოტა ხნით მაინც ავიწყებდათ თავიანთ ცარიელ მუცლებს.
  • თავი 9

• იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ ფერმა მდიდრდებოდა, მისი მკვიდრი ცხოველები კი — ღორებისა და ძაღლების გამოკლებით — კვლავ უქონელნი რჩებოდნენ. ნაწილობრივ ეს, ალბათ, იმიტომ ხდებოდა, რომ ღორ-ძაღლი ერთობ მომრავლებულიყო. ვერ იტყოდით, რომ ისინი არაფერს აკეთებდნენ. სქვილერის დაუღალავი მტკიცებით, არასოდეს ილეოდა საქმე ფერმის ზედამხედველობის და ორგანიზების სფეროში.
  • თავი 10
• და მაინც, არც ღორები და არც ძაღლები თავიანთი შრომით არანაირ საკვებს არ ქმნიდნენ, თუმცა ფრიად მომრავლებულიყვნენ და მადასაც არ უჩიოდნენ. რაც შეეხება სხვებს, მათი ცხოვრება, რამდენადაც თვითონ ამჩნევდნენ, ახლაც ისეთივე იყო, როგორც ყოველთვის: უმეტესწილად მშივრებს ნამჯაზე ეძინათ, წყალს ტბორიდან სხვამდნენ და უწინდებურად მინდორში მუშაობდნენ. ზამთრობით სიცივე აწუხებდათ, ზაფხულობით — ბუზები. ზოგჯერ მათ შორის უხუცესნი მეხსირებას ძაბავდნენ, რათა განესაზღვრათ, როდის ჰქონდათ უკეთესი ცხოვრება — აჯანყების დღეებში, როცა ჯოუნზი ახალი გაგდებული იყო თუ ახლა. გახსენებას კი ცდილობდნენ, მაგრამ ვერ იხსენებდნენ, ვერაფერს ადარებდნენ დღევანდელ ცხოვრებას, არაფერი გააჩნდათ ხელჩასაჭიდი, გარდა სქვილერის ციფრებიანი სიებისა, რომლების საერთო ვითარების მუდმივ გაუმჯობესებაზე ღაღადებდნენ. ცხოველები ამ პრობლემებს უკვე გადაუწყვეტლად მიიჩნევდნენ, ასეა თუ ისე, ამ საგნებზე ფიქრისთვის დროც აღარ ჰქონდათ.
  • თავი 10

1984

მომავალს ან წარსულს – იმ დროს, როცა აზრი თავისუფალი იქნება, როცა ადამიანები სხვადასხვანაირები იქნებიან და არ იქნებიან ეულნი, იმ დროს, როცა ჭეშმარიტება იარსებებს და ის, არც გაკეთდება, ვეღარ მოისპობა.

  ციტატის წყარო: „1984“

ყოველი აქტი ხომ ჩანასახშივე ატარებს თავის შედეგებს.

  ციტატის წყარო: „1984“

ადამიანის უპირველესი მტერი მისი ნერვიული სისტემაა.

  ციტატის წყარო: „1984“

თუ სადმე არსებობს იმედი, – მხოლოდ პროლემებშია.

  ციტატის წყარო: „1984“

სიბერეს დიდი უპირატესობა აქვს. ბევრი რამე აღარ გადარდებს, მათ შორის ქალებიც და ეს ბევრს ნიშნავს.

  ციტატის წყარო: „1984“

არქიტექტურიდან ისევე ვერ ისწავლი ისტორიას, როგორც წიგნებიდან.

  ციტატის წყარო: „1984“

კრიტიკულ მომენტში ადამიანი გარეგან მტერს კი არ ებრძვის, არამედ თვით მის სხეულში მყოფს.

  ციტატის წყარო: „1984“

საუკეთესო წიგნები ისინია, რომლებიც ისეთ რამეს გეუბნებიან, რაც უკვე იცოდი.

  ციტატის წყარო: „1984“

წარსული არის ის, რაზეც ჩანაწერები და მეხსიერება შეთანხმდნენ.

  ციტატის წყარო: „1984“

რაც მეტია გაგება მით მეტია ცდომილება; რაც უფრო გონიერია კაცი მით უფრო არანორმალურია.

  ციტატის წყარო: „1984“

მარტომყოფი, თავისუფალი ადამიანი მუდამ მარცხდება.

  ციტატის წყარო: „1984“

ძალაუფლება ნიშნავს ძალაუფლებას ადამიანებზე, მათ სხეულზეც რასაკვირველია, მაგრამ უწინარეს ყოვლისა, მათ გონებაზე.

  ციტატის წყარო: „1984“

შეუძლებელია ცივილიზაციის დამყარება შიშზე, სიძულვილსა და სისასტიკეზე. ის ვერ იარსებებს.

  ციტატის წყარო: „1984“

რაც უფრო მცირე არჩევანია, მით ნაკლებია აზროვნების ცდუნება.

  ციტატის წყარო: „1984“

ამ ომში ყველას ნასროლი ყველას ცდებოდა, როცა კი ეს ადამიანურად შესაძლებელი იყო.

  ციტატის წყარო: პატივი კატალონიას

ჩვენს სამყაროში მხოლოდ შიში, აგრესია, ტრიუმფი და თავის დამცირება იმეფებს.

ომი მშვიდობაა, თავისუფლება - მონობა,უცოდინრობა კი - ძალა.

დიდი ძმა შენ გიყურებს.

ყოველი შემოკლება წარმატებაა, რაც ნაკლები სიტყვები გაქვს ასარჩევი, მით ნაკლებად ფიქრობ.

საყოველთაო სიცრუის დროში სიმართლის თქმა რევოლუციური ქმედებაა.

ომის დამთავრების ყველაზე სწრაფი გზა მისი წაგებაა.

თავისუფლება ეს არის იმის თქმის უფლება, რომ ორჯერ ორი ოთხია.

ვინც მართავს წარსულს, ის მართავს მომავალს, ვინც მართავს აწმყოს, ის მართავს წარსულს.

ცხოვრებას მხოლოდ ერთი სიმსუბუქე შეუძლია მოგანიჭოს - ნაწლავების სიმსუბუქე.

გაავებული ათეისტის რწმენა ღმერთის მიმართ უფრო სუსტია, ვიდრე მრისხანება მის მიმართ.

ნორმალურ ადამიანს ძალაუფლება არ ჰსურს, ამიტომაც ძალაუფლება არანორმარულების ხელშია.

შესაძლოა კაცობრიობის პროგრესი მხოლოდ ჩვენი ილუზიაა.

თუ ცხოვრების მთავარი აზრი არა ღირსება და სინდისი, არამედ განვლილი და გასავლელი დღეების რაოდენობაა, მაშინ რა აზრი აქვს როდის მოკვდები?

მასებში ადამიანები სუსტნი და მშიშრები არიან, თავისუფლებისთვის მოუმზადებელნი და სიმართლის მოშიშარნი, ანუ საჭიროა ვინმე ძლიერი, რომელიც მართავს და მოატყუებს მათ.

ადამიანებს შეუძლიათ იყვნენ ბედნიერნი იმ შემთხვევეაში თუ ისინი ბედნიერებას ცხოვრების მიზნად არ დაისახავენ.

კრიტიკულ მომენტში ადამიანი საკუთარ თავს ებრძვის და არა გარემოებას. ასეთ მომენტში ხვდები, რომ შენ იზრდები და მთელი სამყარო შენ ხარ.

მათ გადაჰქონდათ მზერა ღორიდან ადამიანზე, ადამიანიდან ღორზე და იმის გაგება თუ რომელი რომელი იყო შეუძლებელი ხდებოდა.

Wikipedia

ვიკიპედიაში არის სტატია: ჯორჯ ორუელი

რესურსები ინტერნეტში

• George Orwell Islington 1946 - photo, with his son.
• Novels of Orwell online
• Orwell Site on k-1.com
• 1984: Online Edition
• Orwell Web Ring